Олимпиада по казахскому языку для учителей
1.
Тыныс белгілері дұрыс қойылған сөйлемдерді табыңыздар
В данном вопросе присутствует несколько правильных вариантов ответов. Найдите их все
Задание оценивается в 3 балла
A) Әліш. Мінекей, молдеке! (Бір тиын береді.)
B) Молда (орнына отырып). Балаларың оқу бақпайды, ойын бағады деп бай ұрысып жатыр. Ұятсыз, доңыздар, неге ойнайсыңдар? Жұмалықтарың қайда?
C) «Сұлу - сұлу емес, сүйген - сұлу» депті ғой. Әркім өз сүйгенін мақтайды да, - деп қойды жантайып жатқан бір жігіт.
D) Ер елінде, гүл жерінде.
E) Әй Сейфуллин, сөзіңде тұрдың. Жүр өзім кіргізіп жіберейін, әйтпесе, тағы да үстіңнен рапорт түсер, - деп біраз жер шығып кеткен ұстаз кері оралды.
2.
Типологиясына қарай полисинтетикалық тілдер тобына жататындарды белгілеңіздер
В данном вопросе присутствует несколько правильных вариантов ответов. Найдите их все
Задание оценивается в 3 балла
A) ацтек тілі
B) майя тілі
C) вьетнам тілі
D) жапон тілі
E) француз тілі
F) неміс тілі
3.
Москва фонологиялық мектебінің терминдерін белгілеңіздер
В данном вопросе присутствует несколько правильных вариантов ответов. Найдите их все
Задание оценивается в 3 балла
A) инвариант
B) вариация
C) вариант
D) оттенок
E) звукотип
4.
Москва фонологиялық мектебінің негізін қалаушыларды табыңыздар
В данном вопросе присутствует несколько правильных вариантов ответов. Найдите их все
Задание оценивается в 3 балла
A) Н.Ф.Яковлев
B) А.А.Реформатский
C) А.М.Сухотин
D) В.Н.Сидоров
E) Н.Трубецкой
F) Л.В.Щерба
5.
Төмендегі терминдерді шыққан уақытына қарай хронологияны сақтай отырып орналастырыңыздар
Перетаскивая ответы мышкой вверх-вниз организуйте их в нужном порядке
Задание оценивается в 2 балла
A) Ілездік одағай
B) Ауыр тұйық буын
C) Аналитикалық формалы етістік
D) Сингармония
E) Сингармофонология
6.
Төмендегі миссионерлердің еңбектерін хронологияны сақтай отырып орналастырыңыздар
Перетаскивая ответы мышкой вверх-вниз организуйте их в нужном порядке
Задание оценивается в 2 балла
A) Л.З.Будагов «Сравнительный словарь турецко-татарских наречий»
B) В.Катаринский «Грамматика киргизского языка»
C) А.Е.Алекторов «Киргизская хрестоматия»
D) Н.М.Пантусов «Материалы к изучению сартовского наречия тюркского языка»
E) Н.Созонтов «Записки по грамматике киргизского языка»
7.
Төмендегі салмақ өлшемдерін ретімен орналастырыңыздар
Перетаскивая ответы мышкой вверх-вниз организуйте их в нужном порядке
Задание оценивается в 2 балла
A) мысқал
B) қадақ
C) келі
D) пұт
E) батпан
8.
Қазақ тілінің фонетист-ғалымдарын хронологияны сақтай отырып орналастырыңыздар
Перетаскивая ответы мышкой вверх-вниз организуйте их в нужном порядке
Задание оценивается в 2 балла
A) І.Кеңесбаев
B) Ж.Аралбаев
C) Ә.Жүнісбеков
D) М.Жүсіпұлы
E) А.Фазылжанова
9.
Төмендегі қоғамдық-саяси лексиканы хронологияны сақтай отырып орналастырыңыздар
Перетаскивая ответы мышкой вверх-вниз организуйте их в нужном порядке
Задание оценивается в 2 балла
A) шаруа
B) жұмысшы
C) «Кіші Қазан» саясаты
D) тың игеру
E) «жылымық»
10.
Төмендегі лексиканы қолданылу уақытын сақтай отырып орналастырыңыздар
Перетаскивая ответы мышкой вверх-вниз организуйте их в нужном порядке
Задание оценивается в 2 балла
A) теңдік
B) тап жауы
C) жеңіс
D) балмұздақ
E) үнқағаз
11.
Төмендегі лексиканы қолданылу уақытын сақтай отырып орналастырыңыздар
Перетаскивая ответы мышкой вверх-вниз организуйте их в нужном порядке
Задание оценивается в 2 балла
A) төңкеріс
B) кәмпеске
C) қорғаныс
D) аялдама
E) күйсандық
12.
Төмендегі ғалымдардың қазақ тіл білімінің айналымына қосқан терминдерін тауып сәйкестендіріңіздер
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) А.Байтұрсынұлы
2) Қ.Жұбанов
3) С.Исаев
4) І.Кеңесбаев
5) Н.Оралбаева
A) ұйғарынды есімше
B) жеңіл бітеу буын
C) функциялы қосымшалар
D) игерусіз өзгеріс
E) аналитикалық формант
13.
Төмендегі еңбектерді жазған ғалымдарды тауып сәйкестендіріңіздер
1) «Грамматика турецкая, персидская, киргизская и узбекская» атты еңбектің авторы
2) «Материалы к изучению киргизского наречия» атты еңбектің авторы
3) «Краткая грамматика казак-киргизского языков. Фонетика и этимология»
еңбегінің авторы
4) «Опыт исследований урянхайского языка с указанием главнейших родственных отношений его с другими языками тюркского корня» атты еңбектің авторы
5) «Грамматика киргиз-кайсакского языка», «Материалы по казак-киргизскому
языку» атты зерттеулер жазған түркітанушы
a) Н.Ф.Катанов
b) Н.Лаптев
c) Н.И.Ильминский
d) П.М.Мелиоранский
e) М.Терентьев
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) 4
2) 5
3) 1
4) 3
5) 2
A) a
B) b
C) e
D) d
E) c
14.
Төмендегі ғалымдарды ғылыми-зерттеу бағытымен сәйкестендіріңіздер
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) Р.Шойбеков
2) Б.Сағындықұлы
3) І.Кеңесбаев
4) А.Аблақов
5) И.Маманов
A) Қазақ зергерлік өнерінің лексикасын қарастырған тілші
B) Тең дәрежелік қатынастағы тілдік бірліктерді саралаушы
C) Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігін құрастырушы
D) Қазақ тіліндегі барыс, табыс жалғаулы сөз тіркестерін зерттеуші
E) Қазақ тіліндегі етістік мәселелерін зерделеуші
15.
Төмендегі сөздер қай топқа жататынын тауып көрсетіңіздер
1) Жаңағы сақалдар бірі артынан бірі қойып еңсере тиіскенде...
2) Сөз бақпаған момын ағайынның бәрі де Қодарды қараламады.
3) Сылдыраманың ар жағында, сарқыраманың бер жағында маңыраманы ұлыма жеп жатыр екен, білемені жанымаға білеп-білеп, бауыздап келдім.
4) Қара түнде қара баспаса, Ертісті арлы-берлі кезген қайықшыны қашан көрдің.
5) Жемсауын шалқайта ұстап, темір найзаларын тоса берді. Тырнақты да білекті екен.
a) метонимия
b) табу
c) омоним
d) синекдоха
e) метафора
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) 2
2) 5
3) 1
4) 4
5) 3
A) e
B) a
C) d
D) c
E) b
16.
Төмендегі сөздер қай тілден енгенін тауып сәйкестендіріңіздер
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) абдыра
2) аспан
3) кітап
4) божы
5) арзан
A) моңғол тілінен
B) парсы тілінен
C) араб тілінен
D) орыс тілінен
E) иран тілінен
17.
Төмендегі бағыттарға жататын ғалымдарды тауып белгілеңіздер
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) Көне түркі жазба ескерткіштер тілін зерделеген ғалым
2) Қазақ тіліндегі сөздердің метафоралы қолданылуын зерттеген ғалым
3) Қазақ тіліндегі газет лексикасын қарастырған тілші
4) Қазақ әдеби тілінің тарихын зерттеуші
5) Қазақ лексикасының терминденуін зерделеген ғалым
A) Ғ.Айдаров
B) Б.Хасанов
C) Б.Момынова
D) Р.Сыздықова
E) Ш.Құрманбайұлы
18.
Төмендегі шешендік сөздердің авторларын тауып сәйкестендіріңіздер
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) Шешеннің парызы - шындықты айту.
2) Шешеннің ең ұлы қасиеті - қажет нәрсені ғана айту емес, сонымен бірге қажеті жоқ нәрсені айтпау.
3) Шешен саптағы қарулы жауынгердей сақадай сай болуға, мәнді де ұлы істерді үздік орындауға және әрқашан да жеңіске ұмтылуға тиіс.
4) Әлсіз шешендер қолдарынан келмеген тереңдіктің орнын ұзақ сөйлеп толтырады.
5) Шешен адал болуға тиіс. Ол өзінің шешендігін саудаға салуға хақысы жоқ.
A) Платон
B) Цицерон
C) Квинтилиан
D) Ш.Монтескье
E) П.Рамус
19.
Төмендегі сөздерді авторларымен сәйкестендіріңіздер
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) Адамның төрт анасының бірі - Туған тілі - сатылмайтын байлығы.
2) Ана тілің - тал бесік құндақтаған, Емшегінен емгенсің қымбат тағам.
3) Қазақ тілі - бай, таза, іргелі жұрт тілі
4) Дүниедегі ең асыл тіл - араб тілі, одан кейін түрік тілі, түрік тілінің ішіндегі гауһары - қазақ тілі.
5) Ахаң түрлеген ана тілі
A) М.Шаханов
B) Ә.Ысқабай
C) М.Дулатов
D) М.Ж.Көпейұлы
E) М.Әуезов
20.
Төмендегі сабақтас құрмалас сөйлемдердің түрлерін тауып белгілеңіздер
Определите соответствия, перетаскивая варианты ответов мышкой вверх-вниз
Задание оценивается в 2 балла
1) Ұрысқа кіргелі, хат болмай кетті. (Т.Ахтанов)
2) Халық өз бақыты үшін күресетінін өзі білсе, оған ешбір жау төтеп бере алмайды. (Х.Есенжанов)
3) Бетпердесі бұзылмағанмен, аяқ басуы ауырлап кеткен әкесінің хал-жайы оған енді түсінікті болды. (С.Мұқанов)
4) Ең алдымен арбалары салбырап, машиналары малтыға гүрілдеп, тыл бөлімдері зыта бастады. (Т.Ахтанов)
5) Құлағына жайлы хабар тигендіктен, Ақан киіне бастады. (С.Жүнісов)
A) Мезгіл бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлем
B) Шартты бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлем
C) Қарсы бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлем
D) Қимыл-сын бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлем
E) Себеп бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлем